Lấy dấu răng là quá trình tạo ra bản sao chính xác về kích thước, hình dáng của hàm răng và vòm miệng, giúp cho việc thiết kế và chế tác răng sứ. Đây là bước quan trọng trong quy trình bọc răng sứ sau khi răng đã được mài thành cùi. Vậy, lấy dấu răng sứ có những phương pháp nào và được thực hiện ra sao? Hãy cùng I-Dent DiamondTech tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết sau.
1. Lấy dấu răng sứ là gì?
Lấy dấu răng sứ là quá trình tạo ra một bản sao chính xác đến từng milimet về hình dạng và kích thước của hàm răng. Kỹ thuật này được hỗ trợ bởi các vật liệu như thạch cao, silicon và công nghệ hiện đại. Lấy dấu răng thường được ứng dụng trong bọc răng sứ, trồng implant hay răng tạm.
2. Lấy dấu răng khi bọc sứ để làm gì?
Lấy dấu răng là bước quan trọng và không thể thiếu trong quy trình bọc răng sứ. Việc làm này sẽ mô phỏng lại chính xác của cấu trúc, hình dạng của răng và xương hàm. Qua đó giúp các kỹ thuật viên phòng labo chế tác răng sứ có kích thước và hình dáng phù hợp với từng trường hợp răng miệng của khách hàng.
Việc lấy dấu răng trong quy trình bọc sứ sẽ mang lại một số lợi ích sau:
- Bác sĩ sẽ nắm rõ được tình trạng hàm răng của bệnh nhân trước khi bọc răng sứ.
- Bản lấy dấu răng sẽ giúp bác sĩ hình dung rõ tình trạng răng miệng của bệnh nhân, từ đó đưa ra phác đồ điều trị chính xác.
- Mẫu hàm sẽ giúp bác sĩ lên kế hoạch điều trị chi tiết và dự đoán chính xác thời gian hoàn thành ca phục hình.
Tuy nhiên, nếu việc lấy dầu sai cách, không chuẩn sẽ làm ảnh hưởng đến các bước sau trong quy trình bọc răng sứ. Điều này sẽ dẫn đến răng sứ được chế tác sai kích thước, gây ra tình trạng lệch khớp cắn và ảnh hưởng kết quả thành công của ca phục hình.
Chính vì vậy, bác sĩ cần lấy đủ mẫu dấu răng chính xác, còn phòng labo phải chế tác mão sứ theo đúng mẫu dấu đó.
3. Các phương pháp lấy dấu răng phổ biến
Có 5 phương pháp lấy dấu răng sứ phổ biến được ứng dụng trong nha khoa:
3.1. Lấy dấu răng bằng thạch cao
Lấy dấu răng sứ bằng thạch cao là kỹ thuật lấy dấu truyền thống, được ứng dụng rộng rãi trong nha khoa. Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng phương pháp này là:
Ưu điểm
- Vật liệu này có khả năng chống thấm nước tốt, bảo vệ mẫu hàm khỏi bị hư hỏng.
- Nhờ độ bền cao, thạch cao giúp cho việc sử dụng và bảo quản mẫu hàm nguyên vẹn.
- Vật liệu này có tính chất dẻo, dễ dàng thích ứng với hình dạng răng, đảm bảo mẫu vật có độ chính xác cao.
Nhược điểm
- Lấy dấu bằng thạch cao gây ra cảm giác khó chịu và buồn nôn cho bệnh nhân.
- Phương pháp này khó thực hiện và yêu cầu bác sĩ có kỹ thuật cao.
- Rủi ro tiềm ẩn thạch cao chảy vào đường thở.
3.2. Lấy dấu răng bằng Alginate
Alginate là một vật liệu lấy dấu phổ biến trong nha khoa, có thể điều chỉnh mức độ lỏng tùy vào tỉ lệ nước và bột. Phương pháp lấy dấu bằng vật liệu này thích hợp cho nhiều loại phục hình, đặc biệt là tình trạng răng miệng có khe nướu hẹp.
Ưu điểm:
- Bề mặt răng được mô phỏng một cách dễ dàng và chính xác.
- Phương pháp lấy dấu bằng Alginate dễ thực hiện, có thể tiếp xúc trực tiếp với nước.
- Độ nhớt của vật liệu Alginate có thể tùy chỉnh dễ dàng bằng cách thay đổi tỉ lệ bột và nước.
- Có thể tùy chỉnh thời gian đông của vật liệu dựa vào nhiệt độ nước.
- Vật liệu Alginate có giá thành thấp.
Nhược điểm:
- Vật liệu đông cứng rất nhanh, đòi hỏi phải đổ mẫu ngay.
- Kích thước của mẫu dấu không ổn định, có xu hướng thay đổi theo thời gian.
3.3. Lấy dấu răng bằng cao su
Để tạo ra một bản sao chính xác của răng và hàm, nha sĩ thường sử dụng cao su (hay còn gọi là Silicon). So với các loại vật liệu khác, cao su có ưu điểm là giúp cho bản dấu được rõ nét hơn, không bị mờ do những mô mềm trong miệng xô đẩy.
Ưu điểm
- Mẫu dấu cao su mô phỏng chi tiết và chính xác cấu trúc răng.
- Độ đàn hồi tốt, độ bền cao của cao su đảm bảo mẫu dấu không bị biến dạng trong quá trình sử dụng.
- Tính nhớt của cao su mang đến sự linh hoạt cao, cho phép tạo ra những bản dấu răng theo ý muốn.
- Kích thước mẫu dấu có tính ổn định cao, kích thước không thay đổi theo thời gian.
Nhược điểm
- Khi tiếp xúc với nước, vật liệu cao su sẽ bị mềm, dễ rách và mất đi tính đàn hồi.
- Vật liệu đông cứng rất nhanh, kỹ thuật viên cần thực hiện nhanh để đảm bảo tính chính xác.
- Vật liệu cao su có giá thành cao.
3.4. Lấy dấu bằng hợp chất nhựa dẻo
Phương pháp lấy dấu răng sứ bằng nhựa dẻo là một kỹ thuật nha khoa hiện đại, tạo ra bản sao răng, mô mềm chính xác nhờ vật liệu nhựa dẻo. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng bản dấu, vật liệu này cần được làm nóng trước khi sử dụng.
Ưu điểm
- Vật liệu có khả năng điều chỉnh độ mềm dẻo linh hoạt dựa vào nhiệt độ.
- Với phương pháp này, nha sĩ có thể chia nhỏ quá trình lấy dấu thành nhiều phần, giúp giảm thiểu cảm giác khó chịu cho bệnh nhân.
- Bản dấu răng tạo ra từ vật liệu này có độ bền cao, ít bị biến dạng theo thời gian.
- Vật liệu nhựa dẻo có chi phí khá rẻ.
Nhược điểm
- Nếu nhiệt độ của vật liệu quá cao hoặc thời gian tiếp xúc lâu với niêm mạc miệng có thể gây bỏng.
3.5. Lấy dấu bằng công nghệ CAD/CAM
Lấy dấu bằng công nghệ CAD /CAM là công nghệ lấy dấu hiện đại, thay thế hoàn toàn phương pháp lấy dấu truyền thống. Ở phương pháp này, bác sĩ sẽ sử dụng kỹ thuật scan bằng máy scan 3D quét toàn bộ vùng răng, hàm, mặt.
Ưu điểm vượt trội của phương pháp này có thể kể đến:
- Tạo ra bản dấu 3D chi tiết rất chính xác.
- Quá trình lấy dấu diễn ra nhanh chóng, tiết kiệm thời gian điều trị so với phương pháp truyền thống.
- Phương pháp này dùng máy móc hiện đại nên bệnh nhân sẽ cảm giác rất thoải mái khi thực hiện.
- Toàn bộ thông tin bản scan được hiển thị trước màn hình, giúp cho việc điều chỉnh dễ dàng.
Nhược điểm duy nhất của phương pháp này chính là chi phí thực hiện cao.
4. Quy trình lấy dấu răng diễn ra thế nào?
4.1. Lấy dấu răng một thì
Lấy dấu răng một thì là một phương pháp lấy dấu răng truyền thống, sử dụng vật liệu lấy dấu để tạo bản mẫu răng cho toàn hàm. Kỹ thuật này có ưu điểm là chỉ cần sử dụng một ống trộn, dễ dàng lấy mẫu hàm, không cần sử dụng chất lấy dấu nhẹ và tiết kiệm chi phí.
Tuy nhiên, do thực hiện bằng tay nên độ chính xác của khuôn dấu có thể không cao và gây cảm giác khó chịu cho bệnh nhân.
Phương pháp lấy dấu một thì diễn ra như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị chất lấy dấu nhẹ (light), chất lấy dấu nặng (Putty), khoảng 1-4 đơn vị, khay lấy dấu (nửa hàm, toàn hàm hoặc hàm đôi).
- Bước 2: Bác sĩ sẽ bơm một lớp chất lấy dấu Light mỏng lên răng và thoa đều các răng cần lấy dấu. Tiếp theo, bác sĩ sẽ cho chất lấy dấu Putty vào khay lấy dấu và đặt khay vào miệng bệnh nhân. Khi vật liệu lấy dấu đạt độ cứng, bác sĩ sẽ tiến hành lấy khay dấu ra khỏi miệng.
4.2. Lấy dấu hai thì
Lấy dấu hai thì là kỹ thuật được đánh giá cao về độ chính xác và khả năng tái hiện chi tiết so với phương pháp lấy dấu một thì. Mặc dù phức tạp hơn nhưng quy trình lấy dấu hai thì mang lại mẫu vật cực kỳ rõ nét, hỗ trợ đắc lực cho các công đoạn phục hình răng sau này.
Quy trình lấy dấu răng hai thì được thực hiện như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị chất lấy dấu nhẹ và nặng, số đơn vị và khay lấy dấu
- Bước 2: Bác sẽ sẽ đặt chất lấy dấu Putty vào khay lấy dấu và phủ một lớp nhựa mỏng lên bề mặt chất Putty. Kế đến, đặt khay vào miệng bệnh nhân và giữ cố định đến khi chất đông cứng. Sau đó, tháo khay ra, loại bỏ màng ngăn cách và làm sạch khuôn dấu.
- Bước 3: Cuối cùng, bác sĩ sẽ bơm chất lấy dấu Light lên vùng răng cần lấy dấu và một lượng nhỏ lên bề mặt khuôn dấu Putty. Khay sẽ được đưa vào miệng bệnh nhân một lần nữa và giữ cố định đến khi chất lấy dấu đông cứng hoàn toàn và lấy ra.
4.3. Lấy dấu bằng công nghệ CAD/CAM
Kỹ thuật lấy dấu răng kỹ thuật số CAD/CAM đã trở thành tiêu chuẩn mới, thay thế phương pháp lấy dấu bằng vật liệu truyền thống. Quy trình thực hiện của phương pháp lấy dấu này được diễn ra như sau:
- Bước 1: Bác sĩ sẽ sử dụng máy scan 3D để quét kỹ lưỡng vùng răng cần phục hình.
- Bước 2: Bác sĩ sẽ cho ra bản thiết kế răng sứ bằng file mềm, khách hàng có thể theo dõi, quan sát và điều chỉnh theo ý muốn.
- Bước 3: Bản thiết kế sẽ được chuyển đến phòng labo để chế tác răng sứ.
5. Lấy dấu răng có đau không?
Lấy dấu răng sứ không đau khi thực hiện lấy dấu bằng công nghệ cao CAD/CAM. Bác sĩ sẽ nhẹ nhàng di chuyển máy scan để tạo ra hình ảnh 3D chi tiết về răng, xương hàm và khớp cắn. Do đó, khi thực hiện bằng phương pháp này bạn sẽ cảm thấy vô cùng thoải mái và không bị đau nhức.
Tuy nhiên, việc lấy dấu răng sẽ gây cảm giác khó chịu khi sử dụng phương pháp lấy dấu truyền thống bằng thạch cao, bột. Khi lấy dấu bằng phương pháp này bạn cón thể hơi khó chịu và bị buồn nôn. Điều này là do khoang miệng chưa quen có vật liệu mới và mùi hóa chất của vật liệu lấy dấu răng sứ.
Ngoài ra, việc lấy dấu răng truyền thống còn có thể gây đau, mẫu vật bị sai lệch nếu bác sĩ thực hiện không đúng kỹ thuật
6. Những lưu ý khi lấy dấu răng
Khi lấy dấu răng sứ bạn cần lưu ý một số điều sau để đảm bảo mẫu dấu chính xác:
- Lựa chọn nha khoa thẩm mỹ răng sứ uy tín có nhiều phản hồi tốt từ khách hàng.
- Chủ động chia sẻ với bác sĩ về tình trạng răng miệng của mình để được tư vấn, chẩn đoán và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp
- Cần báo ngay cho bác sĩ nếu cảm thấy khó chịu trong quá trình lấy dấu.
Hy vọng qua bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các phương pháp lấy dấu răng sứ cũng như các kỹ thuật cần thực hiện. Tóm lại, lấy dấu răng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra răng sứ chính xác và thẩm mỹ. Để có kết quả tốt nhất, bạn nên lựa chọn nha khoa uy tín và thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.
